Bezig met laden...
Etagelinde van Macon
0 weergaven Reacties niet mogelijkJaren terug ben ik geïnspireerd geraakt door de etagelinde van Macon (België). Eén van de weinige, zo niet enige historische etagelinde die nog steeds in zijn originele vorm met drie etages wordt onderhouden. Destijds was het bezoek aan deze boom de reden dat ik een tiental van dit soort bomen ben gaan kweken op de leiboomkwekerij die ik toen nog actief onderhield. Het is de meer dan 300 jarige leeftijd van deze boom die geplant is in 1714 en de vele generaties die de boom altijd in dezelfde vorm hebben weten te onderhouden welke maakt dat ik een mateloos respect heb en mij zelfs ontroerd als ik bij een dergelijke boom sta.
De etagelinde is een Hollandse linde, Tilia x europaea en staat bij de Saint Jean Baptiste kerk in het plaatsje Macon welke zuidwestelijk van Charleroi ligt nabij de Franse grens. Hier heb ik de boom voor het eerst in begin jaren ’90 gezien tijdens een toevallige voorbijgang met mijn motor op weg naar mijn vakantiebestemming. De boom had destijds een goede conditie en ik verbaasde me over de positie van de boom in een bak van ongeveer 4x4 meter en plm. 75 cm boven de grond. De onderste etage heeft een doorsnede van 10 meter en zowel de eerste als de tweede etage zijn middels een houten framewerk ondersteund. De symboliek die de opbouw van de boom weergeeft vind ik erg beeldend. De drie etages symboliseren de horizontale, hiërarchische opbouw van de samenleving. De onderste etage staat voor het volk welke de grootste laag is, vervolgens vertegenwoordigt daarboven de tweede, kleinere (plm. 6 meter diameter) laag de kerkelijke machten en de adel. En uiteindelijk als bovenste etage (1,5 meter diameter) zit god in de hemel. Zo, dan weet je meteen in welke laag je thuis hoort én hoeveel plaats daarboven is. Bijzonder is om te zien dat de vele etagelindes die ik inmiddels bezocht heb bijna altijd nabij een katholieke kerk staan welke een hiërarchische organisatievorm als belangrijk kenmerk hebben.
Het bord wat onder de boom geplaatst is gaat in op de Frankische gewoonte om recht te spreken onder het hemelgewelf en het aangezicht van de goden. De gelaagde en zorgvuldig gesnoeide linden vormden het ideale rustieke decor voor de rechtspraak. Karel de Grote heeft nog geprobeerd deze praktijk te veranderen door een dak boven de rechtspraak te eisen maar dit is hem niet gelukt door te voeren. Uiteindelijk is Macon de enige plaats geweest in de Momignies streek die zijn etagelinde heeft weten te behouden tijdens de Franse revolutie (eind 18e eeuw). In 1794 werden alle lindes in naburige dorpen neergehaald en vervangen door vrijheidsbomen. Voor mij maakt dit verhaal de boom nog meer levend, wat is hier allemaal voor ‘recht’ gesproken onder deze boom, hoe liepen de mensen erbij in die tijd, wat stond ze voor gereedschap ter beschikking om deze boom te onderhouden en wat deed een dergelijk persoon in het dagelijks leven. Zo maar gedachtes die me te binnen schieten bij dit monument.
De boom had dus begin jaren ’90 een goede conditie, toen ik echter in maart 2007 de boom weer zag maakte ik me wel zorgen, de conditie was duidelijk terug aan het lopen en vooral de bovenste etage had het moeilijk (mogelijk had ook hier de leegloop zijn intrede gedaan…). Gelukkig hadden degene die het onderhoud hadden gedaan de twijgen in de bovenste etage laten zitten om zo meer groei te behouden. Dit is een wijze strategie om zo de fabriek (fotosynthese) aan de gang te houden als daar behoefte aan is en maar eens te meer bewijst dat ‘snoeien is groeien’ een onzinnig fabeltje is. Deze boom laat ook geweldig zien dat blad voor fabriek staat. De onderste stam is slechts een 85 cm in diameter wat beperkt is voor een 300 jarige maar direct gerelateerd is aan de hoeveelheid fabriek van de gehele kroon in drie lagen. Ga je naar het tweede stamdeel die boven de grote brede etage staat dan zie je meteen dat hier slechts de groei gegenereerd wordt van de twee kleinere etages hierboven. Het stamdeel welke de derde en kleinste etage draagt heeft een diameter van nog geen 20 cm. Een bijzonder fenomeen en erg mooi om te zien dat je middels vormbomen speelt met groeiregels.
Tot mijn grote vreugde ben ik deze zomer bij de boom op bezoek en zie ik daar een prachtig gezonde boom staan die straalt als een jonge meid. Gelijkwaardige groei in alle etages. Gelukkig is tijdig ingegrepen door de verharding onder de etagelinde te verwijderen en mulch aan te brengen. Tot 2 meter buiten de etagelinde is ook de verharding verwijdert en is een vlonder aangebracht waardoor je tot aan de het houten framewerk kunt komen waar een latten hekje is geplaatst. De boom is op haar 300 jarige leeftijd voldoende flexibel gebleken om deze verbetering om te zetten in een geweldige groei. Deze flexibiliteit maakt diepe indruk op mij, iets waar wij mensen met vaak vastgeroeste gewoontes nog veel van kunnen leren.
