Beetje Dom
0 weergaven Reacties niet mogelijkZelden een insect meegemaakt wat zo effectief maar ook zo dom is. Ik heb het hier over de buxusmot, Cydalima perspectalis. In 2005 is de buxusmot in Europa voor het eerst waargenomen en vrij snel daarna is deze ook in Nederland in het Land van Heusden en Altena vastgesteld. Niet verwonderlijk dat het insect juist hier werd vastgesteld want dit was destijds het centrum van vele Buxus kwekerijen. Ik schrijf hier bewust was want als je nu nog Buxus kweker bent voorzie ik dat je een slechte toekomst tegemoet gaat.
De buxusmot is een invasief Aziatisch insect welke het geslacht Buxus als voedselbron heeft. Uit proeven blijkt het insect ook Pachysandra en Euonymus te eten en zich hierop te kunnen vermenigvuldigen maar dat is in de vrij natuur nog niet vastgesteld. Een specialist dus welke, zoals vele insecten, gebonden is aan één geslacht. Sinds de eerste waarnemingen in 2005 heeft het insect zijn verspreidingsgebied als een olievlek over Europa uitgebreid. De buxusmot kent 2 complete levenscyclussen per jaar en overwintert als rups in een dicht spinsel tussen bladeren. In het voorjaar vreet de buxusrups van de plant maar de vraatschade blijft dan nog redelijk binnen de perken. In de maand juni is de eerste levenscyclus voltooid als de eerste generatie buxusmotten hun eitjes afzetten op de buxusplanten. Deze nachtvlinders zijn ook liever lui dan moe dus zullen hun eitjes vaak in de omgeving of hooguit enkele kilometers in de omtrek afzetten. Na ongeveer 10 dagen komt de tweede generatie van het jaar uit en die zijn veel vraatzuchtiger. In eerste instantie schrapen de jonge larven van de bladeren (venstervraat) maar al snel verandert dit in het compleet skeleteren van het blad. Na enkele vervellingen vreet de buxusrups planten compleet kaal en gaat de vraat net zo lang door als er voedsel is of de levenscyclus tegen eind augustus compleet is afgerond en de tweede generatie buxusmotten verschijnt. Dat de buxusmot effectief is in 2018 wel gebleken want in nagenoeg heel Nederland sloeg het insect toe en werden buxusplanten en buxushaagjes compleet kaal gevreten en gingen veel buxusplanten ook dood.
Wat heeft het insect nu dan zo effectief gemaakt? De basis van zijn succes is de beschikbarheid van zijn gespecialiseerde voedselbron, het geslacht Buxus. We hebben in Nederland in onze trendgevoelige tuincultuur de laatste tiental jaren het idee dat we onze tuin in moeten richten als ware het een baroktuin zoals paleis het Loo of de tuinen van Versailles. Hiervoor heeft de gehele natie de tuinen volgeplempt met buxushaagjes die we dwangmatig in patronen knippen alsof we de tuinbazen van de landgoederen van weleer zijn. Hiervoor is natuurlijk voldoende beschikbaarheid van de plant noodzakelijk en die wordt (werd) dan ook volop met hectares tegelijk gekweekt en afgezet. Een buxus is een makkelijke plant dus in een potje is deze bij ieder tuincentrum te verkrijgen en makkelijk in het winkelwagentje mee te nemen.
De buxusmot is aangemerkt als een invasief insect. Het woord invasief suggereert alsof we te maken hebben met een organisme wat als doel heeft de wereld te veroveren. Dit gedrag is aan de mens voorbehouden. Juist de mens is het invasieve deel welke voor een waanzinnige succesvolle verspreiding heeft gezorgd door buxusplantjes over Nederland te verspreiden en soms al bezet met eitjes of rupsen in een nieuw gebied te introduceren.
Tot zo ver het effectieve deel maar wat is dan het domme van het insect? De buxusmot heeft er geen rekening mee gehouden dat wij een opruimerig volkje zijn. We hebben eerst geprobeerd het insect met bestrijdingsmiddelen te doden maar toen dat onvoldoende bleek te werken omdat je daarvoor de juiste levenscyclus moet kennen en schadelijke neveneffecten bekend werden is in 2018 massaal de Buxus vaarwel gezegd en zijn deze plant uit onze tuinen verwijderd. Gevolg is dat de buxusmot veel minder aanwezig is. De buxusmot is dom geweest zoveel van zijn voedselbron te doden maar de mens heeft zijn werk afgemaakt. Maar innovatief als we zijn stond in 2018 de eerste kweker al op die de oplossing had voor de gevolgen van de terreur van de buxusmot. De hulst en dan de cultivar Ilex crenata ‘Dark Green’ zou de ideale vervanger van de Buxus zijn. Deze kloon zou vrij moeten zijn van ziektes, dit is een hoopvolle boodschap maar niets is vrij van ziektes, de Japanse hulstvlieg is bijvoorbeeld al waargenomen. Klonen in dezelfde aantallen aanplanten als Buxus is nog veel riskanter vanwege hun genetisch identieke opbouw waardoor een gelijkvormige gevoeligheid voor ziektes en aantastingen aanwezig is. Dus naast de buxusmot die een domme strategie heeft gekozen zijn voedselbron nagenoeg uit te roeien is er nog één te benoemen die een beetje dom is: de mens.